11 Δεκεμβρίου 2019
Η Θεραπευτική Άσκηση στη σκολίωση με τη μέθοδο Clinical Pilates
Η σκολίωση είναι μία παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης σε τρισδιάστατο επίπεδο και διακρίνεται σε πρωτογενή ή ιδιοπαθή και δευτερογενή. Η ιδιοπαθής σκολίωση δεν έχει κάποια συγκεκριμένη αιτιολογία εμφάνισης, συμβαίνει κατά την ανάπτυξη του σκελετού και εμφανίζεται από την παιδική συνήθως ηλικία. Η δευτερογενής παρουσιάζεται λόγω κάποιας βλάβης των σπονδύλων, όπως για παράδειγμα συμβαίνει μετά από τραυματισμό ή διάφορες εκφυλιστικές αλλοιώσεις.
Η σκολίωση εμφανίζεται με διάφορες μορφές και χαρακτηρίζεται από το επίπεδο της σπονδυλικής στήλης που επηρεάζει, τις μοίρες απόκλισης στροφής και κάμψης από το φυσιολογικό μοντέλο και τα συνοδά προβλήματα που μπορεί να δημιουργεί, όπως άλγη, αναπνευστικά προβλήματα, έλλειψη ισορροπίας και δυσκολίες στη βάδιση.
Η διάγνωση της σκολίωσης γίνεται με τη χρήση ακτινολογικών μέσων (απλή ακτινογραφία, αξονική ή μαγνητική τομογραφία), αλλά σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να διαγνωστεί και με κλινική εξέταση μέσω της δοκιμασίας επικύψεως (Bending Test), όπου παρατηρείται η άνιση προβολή του ενός ημιθωρακίου.
Η θεραπεία της σκολίωσης είναι συνήθως συντηρητική. Χειρουργική αποκατάσταση γίνεται μόνο σε μεγάλες αποκλίσεις της σπονδυλικής στήλης οπότε υπάρχουν σοβαρά συνοδά προβλήματα , όπως δυσκολία στη βάδιση, στην αναπνοή κ.ά. Η συντηρητική αντιμετώπιση μπορεί να γίνει με διάφορους τύπους ναρθηκών ή κηδεμόνων. Η χρήση τους δυστυχώς είναι αρκετά δυσάρεστη στα άτομα που τα φορούν, εξαιτίας του βάρους τους και του περιορισμού στην κίνηση του σώματος που προκαλούν.
Η πιο ενδεδειγμένη συντηρητική αντιμετώπιση της σκολίωσης είναι η θεραπευτική άσκηση. Υπάρχουν ειδικές φυσικοθεραπευτικές ασκήσεις, όπως οι ασκήσεις των μεθόδων Schroth και SEAS που είναι προσαρμοσμένες στον τύπο της σκολίωσης και βασίζονται στην τρισδιάστατη αυτοδιόρθωση και στην εκπαίδευση του ασθενούς για διατήρηση των διορθώσεων στις καθημερινές δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται πολύ επιτυχημένα και οι ασκήσεις της μεθόδου Clinical Pilates.
Οι ασκήσεις της μεθόδου Clinical Pilates βοηθούν στην ενδυνάμωση των εν τω βάθει σταθεροποιών μυών της σπονδυλικής στήλης και έτσι αποφορτίζουν τη σπονδυλική στήλη. Στη σκολίωση, οι φορτίσεις που δέχεται η σπονδυλική στήλη είναι λανθασμένες λόγω της παραμόρφωσης που έχει. Μέσω του Clinical Pilates γίνεται μια προσπάθεια για επιμήκυνση της σπονδυλικής στήλης και μείωση της παραμόρφωσης μέσω της χαλάρωσης των συσπασμένων μυών και της ενδυνάμωσης των χαλαρών μυών.
Το πρόγραμμα του Clinical Pilates είναι εξατομικευμένο πάνω στις ανάγκες του ασθενή με σκολίωση. Οι ασκήσεις που θα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα, επιλέγονται από τον κατάλληλα εκπαιδευμένο φυσικοθεραπευτή και πάντα έπειτα από αξιολόγηση. Συνήθως, επειδή η σκολίωση επιφέρει αλλαγές στην ισορροπία και τη στάση του σώματος, επιλέγονται ασκήσεις που να γυμνάζουν το σώμα συμμετρικά και διατηρώντας ένα εκτατικό πρότυπο (η σκολίωση συχνά συνοδεύεται και από κύφωση που πρέπει να αναχαιτιστεί).
Στα αρχικά στάδια, οι ασκήσεις γίνονται στο έδαφος (πάνω σε στρώμα) με τη χρήση βοηθημάτων για την υποστήριξη των λανθασμένων κυρτωμάτων της σπονδυλικής στήλης, ώστε ο ασθενής να μην πονάει. Μετά από ορισμένο διάστημα θεραπευτικής άσκησης και αφού οι μύες αρχίζουν να ανταποκρίνονται στις νέες φορτίσεις, αφαιρούνται τα βοηθήματα και ο ασθενής προσπαθεί να επιτύχει όσο το δυνατό πιο σωστή στάση σώματος στο στρώμα. Όταν ο φυσικοθεραπευτής κρίνει ότι είναι ο κατάλληλος χρόνος, ο ασθενής αρχίζει να εκτελεί ασκήσεις επιπρόσθετα από καθιστή και όρθια θέση, προσπαθώντας πάντα να εφαρμόσει τις αρχές του Clinical Pilates για επίτευξη της ισορροπίας του σώματος.
Όπως και οι άλλες μέθοδοι θεραπευτικής άσκησης, το Clinical Pilates δεν προσπαθεί να διορθώσει την εικόνα της σπονδυλικής στήλης, αλλά να επηρεάσει όλα τα μαλακά στοιχεία του σώματος (μυς, συνδέσμους, τένοντες), ώστε να διορθωθεί στο μέγιστο βαθμό η κλινική εικόνα του ασθενή. Επίσης, η αναπνοή που χρησιμοποιείται στη συγκεκριμένη μέθοδο και οι υπόλοιπες βασικές αρχές της, βοηθούν στη μείωση του πόνου, την αύξηση της αναπνευστικής ικανότητας και την αύξηση της τροχιάς κίνησης όλων των περιφερικών αρθρώσεων.
Συμπερασματικά, το Clinical Pilates μπορεί να θεωρηθεί ως μία πολύ αποτελεσματική μέθοδο αποκατάστασης της σκολίωσης και να λειτουργήσει και προληπτικά για τη μη εμφάνιση της δευτερογενούς σκολίωσης. Η σταθεροποίηση και κινητοποίηση της σπονδυλικής στήλης, καθώς και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης και διατάσεων που περιλαμβάνει το πρόγραμμα του Clinical Pilates προλαμβάνουν την εκφύλιση των σπονδύλων και προστατεύουν τη σπονδυλική στήλη και τις υπόλοιπες αρθρώσεις από τραυματισμούς.